Δρώμενα και παραδόσεις της Αποκριάς στην Ελλάδα

Σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, διατηρούνται μέχρις τις μέρες μας παραδόσεις και έθιμα που δίνουν έναν αρχαιοελληνικό, διονυσιακό χαρακτήρα στην αποκριάτικη περίοδο.

Πάτρα. Ένα από τα παλιότερα δρώμενα του Πατρινού Καρναβαλιού είναι τα Μπουρμπούλια. Πρόκειται για μια σειρά από χορούς όπου οι γυναίκες είναι ντυμένες με μαύρο χαρακτηριστικό ντόμινο και μάσκα ενώ οι άντρες φορούν επίσημο ένδυμα χωρίς όμως να κρύβουν την ταυτότητά τους . Κατά τη διάρκεια του χορού, οι άντρες διαλέγουν μια τυχαία παρτενέρ χωρίς φυσικά να γνωρίζουν ποια είναι.

Ρέθυμνο. Μετρώντας πια έναν αιώνα ζωής, το Καρναβάλι του Ρεθύμνου πρωτοστατεί στην Κρήτη. Ο «χορός της αρκούδας» είναι ένα έθιμο όπου οι άνθρωποι φορούν προβιές, κρεμούν πάνω τους κουδούνια και δένονται μεταξύ τους με σχοινιά. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, περιδιαβαίνουν τους δρόμους χορεύοντας και χειρονομώντας προκαλώντας έναν πανζουρλισμό που μοιάζει με την έκσταση και τη μέθη της διονυσιακής ατμόσφαιρας.

Ξάνθη. Το κάψιμο του «τζάρου» έχει σκοπό να ξορκίσει τα κακά πνεύματα. Ένα ανθρώπινο ομοίωμα παραδίδεται στην πυρά συνοδεία πλήθους μεταμφιεσμένων που μετά την τελετή γλεντούν μέχρι πρωίας. Έθιμο που μεταφέρθηκε από πρόσφυγες και συνεχίζει να αναβιώνει κάθε χρόνο.

Νάουσα Ημαθείας. Οι Γενίτσαροι και οι Μπούλες , έθιμο που προέρχεται επίσης από τη διονυσιακή λατρεία και συνοδεύεται από τους ρυθμούς του νταουλιού και του ζουρνά. Οι μεταμφιεσμένοι σε γενίτσαρους περιφέρονται στην πόλη και παραλαμβάνουν έναν-έναν τους μεταμφιεσμένους σε μπούλες φτιάχνοντας εν τέλει ένα τεράστιο μπουλούκι που καταλήγει την πορεία του στο δημαρχείο της πόλης για να αρχίσει το ολονύχτιο γλέντι.

Τύρναβος. Την Τρίτη της τελευταίας εβδομάδας των Απόκρεω, οι «μπουρανίδες» ξεκινούν ένα ατελείωτο παιχνίδι όπου κυριαρχούν τα φαλλικά σύμβολα, τα βωμολοχικά πειράγματα και οι χειρονομίες. Το παιχνίδι αυτό κορυφώνεται με το «μπουρανί», τη χορτόσουπα χωρίς λάδι, που σερβίρεται στην περιοχή την Καθαρά Δευτέρα σε όλους όσους έχουν λάβει μέρος στο παιχνίδι.

Άμφισσα. Ο θρύλος του «στοιχειού», αναβιώνει κάθε χρόνο το τελευταίο διήμερο της Αποκριάς. Ξεκινώντας από τα παλιά βυρσοδεψεία, το «στοιχειό» κατεβαίνει και κάνει βόλτες στους δρόμους της πόλης, ακολουθούμενο από πλήθη ντυμένα με αποκριάτικες στολές. Οι σατιρικές συζητήσεις για τα στοιχειά δίνουν και παίρνουν, κυρίως στο κεντρικό καφενείο της Άμφισσας, καθώς ο θρύλος λέει ότι οι ψυχές σκοτωμένων ανθρώπων και ζώων «στοιχειώνουν» κατά τις Απόκριες και περιφέρονται στην πόλη.